เมื่อไร้มนุษย์จึงสวย

by guopai

ลองสังเกตุดูว่าภาพถ่ายส่วนมากมีอะไรอยู่ในนั้น เกือบทุกภาพจะต้องมีสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นปะปนอยู่ไม่มากก็น้อย

ภาพนี้ไม่มีอะไรที่เป็นสิ่งประดิษฐ์เลย เป็นธรรมชาติล้วนๆ ผมถ่ายภาพนี้ตอนเช้าตรู่ที่หน้าหมู่บ้านที่เป็นบ้านเกิดของภรรยาที่จังหวัดขอนแก่น ช่วงนั้นเป็นฤดูเริ่มทำนา เห็นน้ำเจิ่งนองตามผืนดินไปทั่ว ฉากที่เห็นนั้นสวยสะดุดตามาก ผมคิดว่าถ้าเราตั้งใจมอง แทบทุกอย่างที่เป็นธรรมชาติล้วนงามทั้งสิ้น มันเป็นความงามที่เห็นได้แค่มอง ไม่ต้องคิดและไม่ต้องค้นหา มันปรากฏตัวขึ้นมาเองโดยไม่ต้องเรียกร้องหา

เป็นเรื่องเศร้าที่ภาพถ่ายส่วนมากในปัจจุบันมักเป็นภาพของสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น และมีแนวโน้มที่จะเป็นสิ่งสังเคราะห์ที่ผ่านกระบวนการผลิตซับซ้อน ห่างไกลจากธรรมชาติมากขึ้นเรื่อยๆ ผมพบว่าเวลาไปถ่ายภาพในเมือง ต้องพยายามเป็นอย่างยิ่งที่จะมองหาความงามที่คู่ควรกับการบันทึกลงฟิล์ม ต่างกับเวลาอยู่กับสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ที่มีฟิล์มเท่าไหร่ก็ไม่ค่อยพอ

ภาพนี้ถ่ายด้วยกล้อง Zorki-1 เป็นกล้องรัสเซียอายุ 60 ปี ผลิตเลียนแบบ Leica II ซึ่งมีมาก่อนนั้น 20 ปี ผมชอบทุกอย่างเกี่ยวกับกล้องนี้ โดยเฉพาะการออกแบบที่เรียบง่าย มีแต่สิ่งที่จำเป็น ไม่มีระบบแฟลช ไม่มีตัวตั้งเวลาถ่าย ไม่มีเครื่องวัดแสง ช่องมองใช้ได้กับเลนส์ 50 อย่างเดียว ผมชอบกล้องตัวนี้ เพราะความที่ว่ามันไม่มีอะไรเลย เราจึงไม่ต้องนึกถึงมันเวลาถ่ายภาพ เพียงแค่ทำให้มันเป็นส่วนขยายของตา เป็นเครื่องมือที่ทำตามสิ่งที่ใจเรานำพา โดยไม่รบกวนสมาธิและพลังความคิดของมนุษย์